Blog

Op de gemeente- en OCMW-raad van dinsdag 18 april kwam het dossier van de Oosterzeelse kinderopvang opnieuw ter sprake. Bij aanvang van de bespreking van dit dossier heeft de algemeen directeur van de gemeente gepleit om – naast een audit over de werking van het OCMW – ook een externe audit van het volledig bestuur te organiseren.

De bespreking van het dossier kwam er niet zomaar. Na het zware incident bij Kinderopvang Olio in Balegem begin februari, kreeg het bestuur niet alleen een eerste aanmaning van het Agentschap Opgroeien op 1 maart en een aanmaningsgesprek op 29 maart, maar nu ook een tweede aanmaning van het Agentschap Opgroeien op 7 april.

Open Vld plus ondersteunt de vraag van de algemeen directeur volmondig.

De algemeen directeur haalde aan dat de recente bevindingen door de zorginspectie, alsook de conclusie van het Agentschap Opgroeien niet goed zijn voor het imago van de gemeente. Ze verminderen het vertrouwen van de burger. En dit ondanks het feit dat er veel zaken ook goed verlopen voor onze burger zowel in het OCMW en het gemeentebestuur.

Daarom vroeg hij om de opdracht om de werking van het OCMW door te lichten niet te beperken tot het OCMW, maar uit te breiden naar alle gemeentelijke diensten en dit via een globale aanpak, totdat we evolueren van een ad-hoc systeem naar een gestructureerd systeem voor de aanpak van onze organisatiebeheersing.

Bedoeling daarvan is om via een externe partner te werken aan een betere organisatiebeheersing en een intern controlesysteem. Het incident met de kinderopvang moet een wake-up call zijn. Een goed intern controlesysteem vermindert de kans dat dingen serieus fout lopen.

Open Vld plus ondersteunt de vraag van de algemeen directeur volmondig. Fractieleider Filip Michiels: “In ons verkiezingsprogramma 2018 pleitten we al voor verdere professionalisering van de diensten, met ook een focus op een meer objectieve werking, zonder rechtstreekse politieke aansturing van sommige personeelsleden. We hebben soms de indruk dat vragen van sommige mandatarissen het reguliere werk van gemeentelijke personeelsleden naar het achterplan verwijzen. Zo hoort het niet. Een grondige audit kan zo eventuele pijnpunten blootleggen en de werking optimaliseren en professionaliseren.”

Binnen de meerderheid werden de lippen stijf op elkaar gehouden over deze auditvraag.

Uit het Open Vld plus programma 2018:

“We zorgen ook voor een gedegen personeelsbeleid en nieuwe cultuur binnen het gemeentehuis. De politiek zet het beleid uit, de administratie voert dit uit.

Politiek kan geen rechtstreekse aansturing zijn van de gemeentelijke diensten. Politisering van de administratie legt een hypotheek op een goed functionerende werking.  We objectiveren ook de gemeentelijke communicatie. Overheidsgeld kan en mag niet gebruikt worden voor persoonlijke- of partijpropaganda. Het moet ten dienste staan van de inwoners, niet de bestuurders.”

Open Vld plus zal op de volgende commissie algemeen beleid een principebeslissing agenderen om deze auditvraag te stemmen, met een aantal aandachtspunten en timing voor deze audit. Open Vld plus pleit er voor om deze nog voor de gemeenteraadsverkiezingen af te ronden, zodat bij de uitwerking van een nieuw bestuursakkoord rekening kan worden gehouden met de bevindingen en de aanbevelingen.

Ook over bijkomende vragen over de gestructureerde aanpak van kinderopvang kwamen geen antwoorden van de bevoegde schepen of de meerderheid.

Onderstaand kan u de tussenkomst lezen van Open Vld plus op de raad van deze week. Daarin zijn ook een aantal belangrijke bevindingen van het Agentschap Opgroeien terug te vinden.

Tussenkomst dossier Kinderopvang

Collega’s,

Onze fractie heeft reeds vorige maand getracht om een duidelijke en onderbouwde tussenkomst te brengen over dit belangrijk dossier.

De voorzitter heeft na 3,5 minuten deze tussenkomst willen voorkomen. Ook bepaalde leden van het college wilden niet luisteren naar de visie van deze kant van de tafel. We durven er op hopen dat ditmaal wel ruimte gelaten wordt om onze visie op dit belangrijke dossier ook van onze kant uit de doeken te doen.

We willen nogmaals onze dank uitdrukken aan iedereen die de voorbije weken hard gewerkt heeft om reactief één en ander recht te trekken. Onze bijzondere dank gaat naar de mensen van de administratie.

We zijn nu echter op een gemeenteraad. En vinden dat we beleidsmatig naar dit dossier moeten kijken. En op beleidsvragen dienen antwoorden te komen van het beleid, niet van de administratie…

Vooreerst herhalen we dat onze fractie al jarenlang haar bezorgdheid uit over het gebrek aan investeringen en doordachte beleidskeuzes in de Oosterzeelse kinderopvang.

We kampen met een tekort aan kinderopvang.

Zoals jullie allen weten pleiten we er al lang voor om vanuit de gemeentelijke overheid infrastructuur aan te bieden, die ter beschikking gesteld kan worden of verhuurd om onder bepaalde statuten geïnteresseerden kinderopvang te laten verzorgen.

Maar de aanpak en de huidige problemen met kinderopvang van het OCMW gaat niet alleen over accommodatie.

Het gaat ook over het beleid dat wel of niet gevoerd wordt. We stellen vast dat er opnieuw reactief gehandeld wordt en het duurt tot na het incident bij Olio in de pers komt in februari jl., dat er gestart wordt met een plan van aanpak om kinderopvang te optimaliseren.

Het recente aanmaningsgesprek met het Agentschap opgroeien (3 weken geleden) kwam er niet alleen door het incident bij Olio. Opgroeien zegt daarover: “Verschillende situaties hebben aanleiding gegeven tot dit gesprek, met als uitspatting de gebeurtenis in de kinderopvanglocatie Olio in februari 2023. Opgroeien regie heeft grote bezorgdheden omtrent de interne werking, aansturing alsook over het beleidsvoerend vermogen van de organisator (het OCMW dus).”

Onze fractie stelt ook vast dat, niet alleen in de eerste aanmaningsbrief van 1 maart 2023 van het Agentschap Opgroeien, maar ook uit het aanmaningsgesprek tussen het OCMW en het agentschap opgroeien van 29 maart én het daaraan gekoppeld aangetekend schrijven van het Agentschap opgroeien van 7 april blijkt dat

• Opgroeien regie vaststelt uit verschillende feiten dat bij de organisator (dus het OCMW) een proactieve houding ontbreekt en er op een gebrekkige manier gehandeld en gecommuniceerd wordt over de verschillende locaties heen. Opgroeien regie stelt ook vast dat er gegronde indicaties zijn dat het OCMW als organisator niet beschikt over de nodige integriteit en geschiktheid. Geschiktheid en integriteit impliceert dat de organisator (OCMW) voldoende beleidsvoerend vermogen heeft om te zorgen voor de nodige acties, informatie en kennis in de kinderopvanglocatie om conform de vergunningsvoorwaarden kwaliteitsvolle opvang te organiseren. Opgroeien regie stelt vast dat de organisator (OCMW) hierin te kort schiet.

• Dat het vast bureau (dus de burgemeester en schepenen) als politiek verantwoordelijken geen acties heeft ondernomen n.a.v. verschillende meldingen van het Agentschap Opgroeien rond duidelijke tekorten. Tekorten die o.m. ook al aangehaald werden al op 20 november 2019, inderdaad 3,5 jaar geleden. En geen minimale tekorten:

1. Het gaat over het feit dat niet gezorgd wordt voor correcte aansturing en opvolging van de werking. De bereikbaarheid van de diensten en permanentie was al een gekend probleem sinds november 2019. Toch werd er niets aan gedaan. Tot nu, vorige maand na dit nieuwe incident.
2. Het gaat ook over het feit dat door het Agentschap Opgroeien wordt vastgesteld op basis van het aanmaningsgesprek van vorige maand, maar ook op basis van het gesprek uit november 2019, dat het OCMW niet over de nodige kennis beschikt om te voldoen aan de brandveiligheidsvoorschriften voor de kinderopvanglocaties.

Alle leden van het schepencollege waren op de hoogte van de problematiek rond de brandveiligheid. Daarover bestaat mailuitwisseling en verslaggeving.

1. Ten derde gaat het eveneens over de vaststelling dat het OCMW niet de integriteit en de geschiktheid heeft om op een rechtmatige manier, rekening houdend met de geldende normen en waarden kwaliteitsvolle kinderopvang te organiseren.

Dat blijkt uit verschillende voorbeelden:

• In 2007 werd reeds gesteld dat – na een hersenbloeding bij een kind, ten gevolge van het Shaken Infant Syndrome, het OCMW concludeerde dat er géén objectieve aanwijzingen waren om die opvang toen in vraag te stellen.
• Het feit dat er in 2020 geen visie was hoe om te gaan met een onthaalouder die een beroepsverbod had gekregen. En dat het bestuur toen (doelbewust of niet) heeft nagelaten over dit beroepsverbod transparant te communiceren naar de ouders.
• Het feit dat niet terdege wordt gehandeld na meldingen en klachten over draagkrachtproblemen door onthaalouders, zelfs dit voorjaar rond de periode van het incident bij Olio.
  1. De tekorten handelen ook over het feit dat – ondanks eerdere incidenten – niet gehandeld werd volgens de vergunningsvoorwaarde om bij elke crisis of situatie van grensoverschrijdend gedrag melding te doen bij het Agentschap. Evenmin komt de problematiek van de correcte klachtenbehandeling ter sprake.
     • Uit alles blijkt dat de burgemeester, als lid van het vast bureau, al op maandag 6 februari op de hoogte was van een incident waardoor de kinderopvang Olio op 7 februari niet zou opengaan.
     • Toch heeft het tot donderdag 9 februari geduurd vooraleer een melding gebeurde naar het Agentschap.

We stellen, uit de informatie waar wij vandaag over beschikken, vast dat het vast bureau (dus eigenlijk de leden van het schepencollege) nooit een beslissing heeft genomen na deze eerdere incidenten, meldingen en opmerkingen van het agentschap opgroeien,  om extra middelen uit te trekken om het OCMW-personeel extra ruimte te geven te kunnen werken aan werkpunten, die eerder door het Agentschap Opgroeien werden opgemerkt.

Dienstverantwoordelijken (OCMW-personeel) hadden in sommige perioden 3 functies te combineren (dus naast kinderopvang ook nog 2 andere taken in het takenpakker). Er is nooit extra in OCMW-personeel geïnvesteerd door het bestuur om extra ondersteuning te bieden.

Ook de werkpunten nav gesprekken in november 2019 en januari 2020 (o.m. rond permanentie, procedure grensoverschrijdend gedrag, voorzien van vorming, brandveiligheid en vertrouwen) konden door de beperkte personeelsinzet (0,6 VTE) te weinig opgevolgd worden.

We stellen vast dat het vast bureau nu – zij het reactief – wel beslissingen neemt op korte termijn om de personeelsinzet te verhogen. We willen nogmaals oprecht ook de betrokken personeelsleden en diensten van gemeente- en OCMW bedanken voor het werk dat ze de voorbije weken hierrond hebben verricht.

De extra personeelsinzet komt er nu. We zijn er van overtuigd dat daarmee de eerste noodzakelijke stappen vooruit gezet kunnen worden, zeker ook in functie van de ontlasting van de opvanggezinnen en onthaalouders.

Maar we willen ook graag polsen naar de verdere beleidsvisie van dit college en vast bureau:

• Welke plannen hebben jullie met de kinderopvang; zelf in handen houden of samenwerken met private actoren?
• Welke plannen hebben jullie rond samenwerking met andere gemeenten inzake kinderopvang. Jullie stelden in het verleden dat er nog geen gesprekken lopende waren met andere besturen rond fusie met een naburige gemeente. Zo vertelden jullie toch aan ons.
  1. Aan het Agentschap opgroeien stellen jullie in zowel in 2019 als in november 2020 dat jullie de toenmalige problemen zouden aanpakken door fusie met een naburige gemeente. Dat zeg je toch niet als je geen concrete plannen hebt?
  2. Jullie hebben ook op 29 maart 2023 aangegeven aan het agentschap dat jullie pistes aan het bekijken zijn rond mogelijke samenwerking met andere gemeenten. Is dit gekoppeld aan het fusie verhaal? Met welke gemeenten zijn wanneer al verkennende gesprekken gevoerd.

Filip Michiels, Fractieleider Open Vld plus

Gemeente- en OCMW-raad 18 april 2023